Cải tạo Khu phố Pháp _ Cần cân bằng giữa thiết kế thiết kế và không khí phong cảnh alkameyst.com

Mặc dù vậy, hiện nay, việc công nhận, bảo tồn và phát huy những giá trị của khu vực này còn gặp nhiều tiết kiệm, khó khăn; nếu không được triết lý, vận hành, kiểm soát thích ứng sẽ làm mất đi giá trị đặc trưng của nó. Tạp chí Kiến trúc Việt Nam đã có rất nhiều rất nhiều cuộc phỏng vấn TS.KTS Emmanuel Cerise, Đại diện Vùng Ile-de-France tại thủ đô TP Hà Nội, Giám đốc Cơ quan hợp tác Quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam – người đã có rất nhiều rất nhiều hơn thế 10 năm sinh sống và thực thi tại thủ đô TP Hà Nội – nhằm mục đích làm rõ hơn giá trị như giải pháp cải tạo, bảo tồn khu phố Pháp.

TS.KTS Emmanuel Cerise, Đại diện Vùng Ile-de-France tại thủ đô Hà Thành, Giám đốc Cơ quan hợp tác Quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam

PV: Thưa Ông, nếu như với thành phố TP Hà Nội, những khu phố Pháp là một thành phần tồn tại không thể thiếu của đô thị, ghi dấu ký ức một thời, và được nhận xét cao về giá trị thiết kế. Vậy, Ông trọn vẹn có thể cho thấy thêm những giá trị to nào của công trình thiết kế tại khu phố Pháp thành phố TP Hà Nội được xây dựng trong thời kỳ 1873-1954?

TS.KTS Emmanuel Cerise: Giá trị trước hết tôi muốn nhấn mạnh, khu phố Pháp là một quần thể đô thị, không đơn thuần là những công trình thiết kế đơn lẻ, đứng cạnh nhau. Khu phố Pháp như một nơing hình riêng lẻ, vì vậy khi nói đến việc việc những giá trị tiêu biểu của khu phố Pháp, trọn vẹn có thể nói đến việc giá trị về thiết kế, không khí đô thị, phong cảnh đô thị.

Nói một nhữngh ví dụ hơn, những nhà quy hoạch khi nguồn gốc quy hoạch khu phố Pháp, họ đã phối hợp rất hợp lý giữa công trình xây dựng, đặc trưng là những công trình thiết kế chủ đạo với không khí công cộng, ví dụ như vườn hoa, vỉa hè, hàng cây xanh hai bên đường. Có thể nói, này là những “khái niệm” mới về thiết kế quy hoạch do người Pháp đưa vào Việt Nam. Các không khí này link những công trình thiết kế với nhau, ví dụ như Nhà Hát Lớn, Tòa án Tối cao, là những công trình thiết kế chủ đạo, xung quanh đều phải có những không khí mở kết nối.

Giá trị thứ hai của khu phố Pháp là nó minh chứng cho nhân viên thay thế sửa chữa xây dựng và được người Pháp sử dụng tại Việt Nam, tại thành phố thủ đô từ năm 1873-1954. Có thể nhiều người, họ được cảm thấy những công trình thiết kế Pháp, phong nhữngh thiết kế qua khu phố Pháp; thế nhưng, với tôi, này là những dẫn chứng thể hiện những nhân viên thay thế sửa chữa xây dựng của một thời kỳ, nó có gì khác so với hiện nay?

Có một điểm nữa mà tôi thấy cần phải làm nổi trội lên ở khu phố này, này là việc phối hợp giữa văn hóa truyền thống, nhân viên nhân viên sửa chữa thay thế điều chỉnh Việt Nam và Pháp trong quy trình xây dựng. Lâu nay, khi nói tới việc thiết kế Pháp ở thành phố Hà Thành, mọi người thấy có rất nhiều phong nhữngh tiếp nhau, như Tân truyền thống lâu đời, Phục hưng,… Bên cạnh đó, phong nhữngh được nhắc đến nhiều nhất là thiết kế Đông Dương, có sự phối hợp Một trong những yếu tố của Pháp và Việt Nam, nói rộng ra là giữa phương Tây và phương Đông.

Thực tế, không riêng gì phong nhữngh thiết kế thiết kế Đông Dương, mà toàn bộ những phong nhữngh thiết kế thiết kế Pháp xây dựng tại Việt Nam đều phải có sự phối kết hợp văn hóa truyền thống giữa Pháp và Việt Nam. Khi người Pháp quy hoạch khu phố này, họ đã sử dụng nguyên tắc “thành phố vườn” kiểu của Pháp. Nhưng đây chỉ là nhữngh tiếp cận, còn cây xanh họ sử dụng những cây bản địa. Đây này đó là một sự phối kết hợp. Trong những công trình thiết kế thiết kế, Tính từ lúc thời kỳ đầu, thời kỳ tiền thực dân, tiền thuộc địa cũng đã có rất nhiều rất nhiều sự pha trộn, chứ không cần hề phải đợi đến lúc phong nhữngh thiết kế thiết kế Đông Dương xuất hiện mới có sự pha trộn.

Trong quy trình trùng tu, cải tạo dự án Biệt thự 49 Trần Hưng Đạo, shop phát hiện ra những vật liệu sử dụng, nhân viên sửa chữa thay thế xây dựng có nguồn gốc bản địa, tiến hành cho công trình Pháp. Ngoài công trình 49 Trần Hưng Đạo, có cả những công trình khác, thậm chí có những công trình mang tính chất bề thế, uy nghiêm tiêu biểu cho khối hệ thống chính quyền Pháp thời thuộc địa, phía phía bên trong công trình đó vẫn tồn tại những yếu tố mang tính chất chất giao thoa với văn hóa truyền thống bản địa. Ví dụ, phía phía bên trong Nhà khách Chính Phủ – trước là Dinh Thống sứ Bắc kỳ, ở nền nhà có hình ghép con rồng bay lên – Thăng Long. Đây là công trình mang phong nhữngh Tân cổ xưa, không phải thiết kế Đông Dương. Hay trong khuôn viên của Đại sứ quán Pháp, trước này đó là nhà riêng của giám đốc, đốc công nhà máy rượu Fontaine, có 3 tòa biệt thự là 3 nhà công vụ, được xây dựng từ năm 1912. Đây là những ngôi nhà mang thiết kế địa phương Pháp, nhưng lại được lát gạch ốp ốp Bát Tràng ở ban công hay khung mái ở sảnh đón sử dụng lợp ngói theo thiết kế Việt Nam bản địa. Có thể nói, thiết kế Pháp ở thủ đô Hà Nội Thủ Đô có nét đặc thù mà Pháp không hề có được, này này đó là việc giao thoa văn hóa truyền thống.

Như vậy, tôi muốn xác minh lại 3 giá trị to của khu phố Pháp là giá trị về không khí cảnh sắc đô thị, là minh chứng cho một thời kỳ của những nhân viên nhân viên kỹ thuật chỉnh sửa xây dựng nếu như với công trình thiết kế thiết kế Pháp nhưng được du nhập vào Việt Nam và đặc trưng, mỗi công trình đều thấp thoáng nơi nào đó sự giao lưu, đan xen, pha trộn văn hóa truyền thống phương Đông và phương Tây.

Nhà hát Lớn và không khí phụ cận xung quanh

PV: Được biết Ông thuộc người tham gia chủ trì, cố vấn cho UBND TP.thành phố Hà Thành và quận Hoàn Kiếm trong việc bảo tồn, tôn tạo những công trình thiết kế Pháp giá trị. Vậy, có những vấn đề nổi trội mà Ông thấy cần giải bày nhất trong việc bảo tồn, trùng tu những công trình này?

TS.KTS Emmanuel Cerise: Xét về thực tiễn, việc cải tạo, bảo tồn một công trình thiết kế thiết kế kiến trúc nào trên đều là những dự án hợp tác để trùng tu và phát huy giá trị của những công trình thiết kế thiết kế kiến trúc. Tôi muốn nhấn mạnh vào từ hợp tác là vì khi tham gia những dự án này, tôi không hề có quan điểm sẽ mang đến những nhân viên thay thế sửa chữa nguyên bản của Pháp sang, áp đặt ở đây. Tôi muốn trong quy trình phối tương thích với những đối tác, dù ở cấp thành phố hay quận Hoàn Kiếm, thì vẫn tồn tại những đối tác chuyên môn (đơn vị tư vấn, nhà thầu thực thi) của Việt Nam tham gia vào. Tôi yêu cầu có sự hợp tác, thảo luận ý kiến giữa hai bên để cùng tiến hành triển khai trên tinh thần hợp tác. Vì vậy, sẽ sở hữu được những điều chỉnh ổn định thích tương thích với thực tiễn thực thi của Việt Nam.

Một nhữngh ví dụ hơn, khi tôi tham gia vào những dự án này, tôi xác định vai trò của tôi là giúp những đơn vị trùng tu, bảo tồn, tới cấp độ từng công nhân xây dựng tiến hành công trình đó, giúp họ làm ở mức tốt nhất trọn vẹn có thể nếu như với điều kiện đang có ở Việt Nam. Nếu tuân theo mẫu cứng nhắc, tôi sẽ yêu cầu phải điều kỹ sư, KTS từ Pháp sang, thậm chí đến lúc tiến hành sẽ điều công nhân xây dựng, máy móc từ Pháp sang, điều này rất tốn kém và không thực sự hợp lý. Chúng tôi đã học nhữngh hợp tác, phối thích ứng với nhau, và vận dụng những gì đã có rất nhiều rất nhiều sẵn trước ở Việt Nam, để đảm bảo được tốt nhất những yêu cầu của một công trình cần trùng tu, bảo tồn.

Với biệt thự ở 49 Trần Hưng Đạo, người ta đã biết những mẩu truyện xung quanh màu vôi, lớp vữa trát. Trong quy trình nghiên cứu và phân tích, shop phải róc những lớp vữa ra, và đến khi vào tận lớp trong cùng, shop mới phát hiện ra màu sơn. Nếu đấy là một công trình trùng tu ở Pháp, shop sẽ phải lấy mẫu vữa ấy, gửi về trung tâm nghiên cứu và phân tích về lý hóa, về vật liệu xây dựng, nhằm mục đích phân tích thành phần hóa học của những lớp vữa nguyên bản. Nếu triển khai quy trình này cho biệt thự 49 Trần Hưng Đạo, sẽ rất mất thời hạn tồn tại và cũng vô cùng tốn kém. Vì vậy, shop nỗ lực tìm những tư liệu cũ để lý giải những nhân viên nhân viên kỹ thuật chỉnh sửa thay đổi xưa, tìm ra công thức thích hợp để triển khai ở Việt Nam.

Quan điểm của tôi là nỗ lực vận dụng điều kiện sẵn có ở Việt Nam nhưng đảm bảo những nguyên tắc trùng tu, tôn tạo ở mức độ đúng chuẩn chỉnh nhất với nhân viên nhân viên sửa chữa thay thế xây dựng thời kỳ đó.

Khi mà tiến hành những dự án trùng tu, tôn tạo, nhữngh tiếp cận của nó tôi là sau khoản thời hạn công trình được trùng tu xong sẽ thể hiện được 2 yếu tố chính: Thứ nhất, giá trị thiết kế của công trình đó sẽ được thể hiện không thiếu thốn nhất trọn vẹn có thể; Thứ hai, mỗi một dự án sẽ là một phân tích về nhân viên nhân viên kỹ thuật xây dựng tại thời điểm công trình được xây dựng. Đây là điều mà tôi rất muốn nhấn mạnh trong những dự án trùng tu thiết kế cổ. Bởi vì lâu nay, người ta chỉ lưu ý tới trường vỏ, hình thức thiết kế của công trình, nhưng việc tiến hành lại những nhân viên nhân viên kỹ thuật xây dựng thời kỳ đó trong thời điểm hiện nay thì nhiều lúc những dự án khác trọn vẹn có thể xem nhẹ.

Với ngẫu nhiên một KTS được đào tạo có trách rưới nhiệm tại Pháp, họ hiểu rằng, một ngôi biệt thự của Pháp khi được thiết kế không những giản dị là một công trình xây dựng, mà là một biểu thị của lối sống người Pháp, là thẩm mỹ và làm đẹp sắp đặt không khí sống của người Pháp. Việc phân chia không khí trong biệt thự khác rất nhiều với phân chia không khí ở của người Việt thời kỳ đó. Mô hình nhà của người Việt ngày này là 3 gian 2 chái, 5 gian 2 chái. Nhưng khi sử dụng tại Việt Nam, họ đã có rất nhiều rất nhiều sự điều chỉnh thích ứng với điều kiện bản địa ở Việt Nam.

Những tài liệu xuất bản ở Pháp đi sâu về mặt chuyên ngành, khối hệ thống hóa rất rõ ràng từng phần tử, từng rõ ràng thiết kế thiết kế của ngôi nhà, thể hiện rõ ràng việc lựa chọn vật liệu, hình thức phối kết hợp những loại vật liệu. Tuy nhiên, ở Việt Nam lại có rất ít những tư liệu này, đặc trưng là với những công trình xây dựng theo thiết kế thiết kế Pháp. Các KTS người Việt làm về bảo tổn công trình thiết kế thiết kế kiểu Pháp cũng mới chỉ quyên tâm về góc độ thiết kế thiết kế, còn nhân viên thay thế sửa chữa xây dựng thì những kỹ sư bảo tồn chưa được tiếp cận với những tài liệu như vậy này.

Những tư liệu hiện còn được bảo vệ ở Pháp thể hiện rất rõ nhân viên thay thế xây dựng của người Pháp cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Ở thời kỳ này, những công trình thiết kế thiết kế Pháp được xây tại thủ đô thủ đô được sử dụng những nhân viên thay thế xây dựng gần như tương đương với ở Pháp, không hề có sự chênh lệch quá to về những “tiến bộ khoa học”. Nếu muốn tìm hiểu về những công trình thiết kế thiết kế Pháp được xây dựng đầu thế kỷ XX tại thủ đô thủ đô, chỉ việc có xem thêm những nhân viên thay thế xây dựng được sử dụng tại Pháp thời kỳ này. Nhưng khi tiến hành triển khai dự án trùng tu bảo tồn ở Việt Nam, tôi cũng phải đồng ý thực tiễn điều kiện hiện tại ở Việt Nam được phép làm đến đâu thì showroom ứng dụng đến đó, việc tìm kiếm những công nhân rất có thể sử dụng những nhân viên thay thế xây dựng này cũng không giản dị.

PV: Vậy, với những nghiên cứu và phân tích và kinh nghiệm của tớ, Ông có khuyến nghị gì với thành phố thủ đô hà nội trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của khu phố Pháp và công trình thiết kế thiết kế đã xây dựng ngót nghét trăm năm tuổi này?

TS.KTS Emmanuel Cerise: Khi con người ta lập dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu phố Pháp, con người ta nỗ lực triệu tập vào 3 giá trị tôi đã nhắc đến trong thắc mắc trên hết. Hiện nay, tôi thấy ở Việt Nam nói chung, thủ đô Thành Phố Hà Nội nói riêng có một vấn đề rất không yêu cầu: xung quanh những công trình di sản chưa tồn tại những vùng đệm đủ to để bảo vệ không khí cảnh sắc. Điều này được thể hiện rất rõ ở điểm con người ta chỉ chú trọng đến đúng công trình. Còn ở Pháp, những công trình và được xác định là di sản, sẽ được khu vực, trong phân phối kính 500m sẽ được kiểm soát xây dựng (chiều cao, khối tích, những công trình xung quanh, phong nhữngh thiết kế thiết kế) nhằm mục tiêu không lấn át, không làm hạ thấp giá trị của công trình thiết kế thiết kế chủ đạo.

Ngoài ra, khi tiến hành những dự án bảo tồn, không chỉ có là bảo tồn từng công trình thiết kế đơn lẻ, cũng cần xác định phạm vi phân khu di sản. Mỗi phân khu sẽ sở hữu ranh giới, quy mô ổn định và cũng cần kiểm soát những công trình xây dựng xung quanh nó.

Quan điểm của tôi là không biến khu phố Pháp, khu nội đô lịch sử vẻ vang của thành phố Thành Phố Hà Nội thành một bảo tàng, không được xây, sửa, cải tạo. Nhưng, quan trọng là khi xây một công trình mới, nên có sự tính toán, lưu ý, lựa chọn triệu tập vào về unique thiết kế, nhằm mục đích tránh tình trạng nhại cổ, ít đầu tư về mặt ý tưởng thiết kế của một vài công trình mới hiện nay ở thành phố Thành Phố Hà Nội. Tôi thấy có một vài công trình có về unique thiết kế không xứng đáng nằm trong khu trung tâm này.

Bên cạnh đó, công cụ vận hành hiện nay quá yếu. Với một nơi có giá trị di sản như khu phố Pháp này, quy chế vận hành phải rất ngặt nghèo, phải đảm bảo cho từng một người dân sống trong khu phố này còn có ý thức rằng không phải làm gì cũng tương đối được. Vì ngôi nhà của họ nằm trong khu vực này thì họ phải gật đầu đồng ý có những điều kiện ràng buộc nghiêm ngặt.

Nguyên tắc của nó tôi khi quản trị và vận hành những đô thị cổ ở Pháp nói chung và ở Paris nói riêng là khu vực nào có giá trị bất động sản càng tốt thì quy chế quản trị và vận hành càng chặt. Đổi lại, khi họ đồng ý những quy chế đó, công trình sau khoản thời hạn được cải tạo, xây mới sẽ càng có giá trị.

Chúng tôi đã từng phối thích hợp với Sở Quy hoạch – Kiến trúc thành phố TP Hà Nội biên soạn Quy chế vận hành khu phố Pháp, nhưng khi được chuyển thành một văn bản có tính pháp quy, tôi cảm thấy những quy định trong đó chỉ mang tính chất tương đối. Những công trình được xây mới, được cải tạo trong khu vực vẫn “lách” những quy định. Trong thời hạn tồn tại tiếp theo, nếu con người muốn bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị khu phố Pháp, con người cần siết chặt quy chế vận hành càng sớm càng tốt. Như vậy, những khuyến nghị trên của tôi; thứ nhất là nhữngh tiếp cận, quan điểm bảo tồn; thứ hai là công cụ vận hành; và kết thúc là yếu tố con người. Tôi cũng hy vọng trong những năm tiếp theo, con người cần chú trọng đầu tư vào việc nâng cao trình độ và có những đãi ngộ xứng đáng cho những người làm dự án bảo tồn di sản – này này là những công nhân, những người trực tiếp bắt tay vào làm những công trình đó. Ví dụ như ở Pháp, ở Nhật, có những người được xem như là nghệ nhân, thậm chí được tôn vinh là những bảo vật vương quốc, bởi họ biết nhân viên nhân viên kỹ thuật xây dựng chuyên sâu. Hoặc những người thợ tay nghề cao chuyên phục vụ cho những công trình di sản. Những sự tôn vinh đó không chỉ có đơn thuần về mặt danh tiếng, hình thức mà cần phải trải qua việc chi trả thù lao, phải tương xứng.

Qua công trình 49 Trần Hưng Đạo, công nhân trên công trường vẫn là những công nhân xây dựng thường thì, họ chỉ tạm dừng ở việc vừa lòng nhu yếu yêu cầu của việc xây dựng công trình thường thì, họ không ý thức được rằng công trình họ đang làm có giá trị ra sao. Đã đến lúc con người cần chấm hết việc phê duyệt dự toán cho dự án trùng tu cải tạo dựa trên những đơn giá của dự án xây dựng. Một dự án thường thì khác xa so với dự án trùng tu, tôn tạo di sản.

Chúng ta cũng phải có những hình thức đào tạo đội ngũ chuyên làm dự án bảo tồn, tiếp theo cần thừa nhận tích điện, trình độ của họ, tiếp theo là cần phải có sự đãi ngộ tương xứng. Bước đầu, nên có những khóa đào tạo ngắn ngày, từ từ sẽ mở trung tâm đào tạo và kết thúc rất có thể có một khoa hay một trường đào tạo chuyên về nghành này. Về lâu lâu năm, thiết yếu phải có sự đầu tư về mặt con người, như vậy, những dự án trùng tu mới rất có thể tránh được những sai lầm đã từng mắc phải, những sai lầm tai hại mà không hề hề khắc phục được.

PV: Trân trọng cảm ơn Ông về những đóng góp cho thành phố Thành Phố Hà Nội và đã tham gia vấn đáp phỏng vấn.

21/11/2023 Tin tức kiến trúc - nội thất ngoại thất

3 kiến trúc sư nổi tiếng nhất Thế Giới

Phùng Phong. Kiến trúc sư người Việt Nam