Lo ngại trước việc thay đổi dạng giữa văn hóa truyền thống và văn minh
Cùng với véc tơ vận tốc tức thời thị trấn hóa, điều kiện tài chính-xã hội tthường xuyên đổi, ở nhiều nơi, đồ tiêu dùngng bào dân tộc thiểu số với trào lưu “thoát ly” nhà ở văn hóa truyền thống lúcến nguy hại mai một phiên bạn dạng sắc ngày càng hiện hữu. Đây là nỗi lo ko chỉ của rất nhiều cấp lãnh đạo địa phương nhưng mà cũng là nỗi trằn trọc của rất nhiều nhà quy hoạch, người kiến trúc (KTS) trong nhiều năm qua.
Các xã Y Tý, Trịnh Tường... của huyện Bát Xát sẽ là vấn đề tới thú vị của du quan khách trong và ngoài nước lúc tới với Lào Cai. Đến đây, du quan khách được mày mò những nét hàng hiếm trong văn hóa truyền thống văn hóa truyền thống của đồ vậtng bào Hà Nhì, ko như nhau là những ngôi nhà trình tường-phiên phiên bản sắc riêng của đồ vậtng bào nơi đây. Nhưng hiện nay, tại số đông phiên phiên bản của người Hà Nhì, ko khó để nhận thđó những ngôi nhà xây với gạch, ngói và xi măng đang dần tthường xuyên thế những ngôi nhà trình tường. Bởi làm một ngôi nhà trình tường mất rất nhiều thời kì, công sức của con người với kinh phí ko rẻ, từ 300 tới 400 triệu VNDồ vậtng. Vì vậy, chính quyền địa phương và số đông ban, ngành vẫn gặp nhiều khó khăn trong công việc quản trị và vận hành, triết lý cho bà con giữ kiến trúc nhà văn hóa truyền thống.
 |
| Bản du ngoạn bè đảng Sà Rèn, thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) vẫn giữ kiến trúc nhà văn hóa truyền thống của người Thái thu hút vị khách du ngoạn. Hình ảnh: PHƯƠNG LAN |
KTS Hoàng Thúc Hào, Phó chủ toạ Hội KTS Việt Nam nhìn nhận: Thực tế, một vài điểm phượt phổ vươn lên là về chình họa quan thơ mộng và kiến trúc thích mắt ở Việt Nam đang trong tình trạng trở thành uy lực. Đà Lạt (Lâm Đồng) thường xuyên Sa Pa (Lào Cai)... giờ đang bị bê tông hóa hơn 80%. Đó đó là sự việc phá hủy nhân danh cải tiến và phát triển; là sự việc cải tiến và phát triển chỉ nhìn vào lợi ích trước mắt nhưng bỏ qua lợi ích mãi mãi, lợi ích của toàn thể đàn. Sửa chữa mọi sai trái này mất nhiều thời kì, công sức của con người và thậm chí ko thể khôi phục những giá trị từng sở hữu.
“Nhìn lại sự nhữngh tân và phát triển của kiến trúc hơn 20 năm qua, suôn sẻ nhận thđó yếu tố phiên phiên bản sắc-vốn được tích lũy bao năm, từng sở hữu vị trí và thành tựu đáng quyên tâm, chưa được phát huy trong xã hội tiến bộ, thậm chí phát sinh đứt gãy, biến hóa dạng giữa văn hóa truyền thống và tiến bộ”, KTS Hoàng Thúc Hào share.
Cần với chiếc nhìn thấu đáo, nhân văn
Ngày 7-2-2023, Thủ tướng Chính phủ phát hành Chỉ thị số 4/CT-TTg "Về việc triết lý cải nhữngh và phát triển quy hoạch kiến trúc nông thôn Việt Nam, tạo phiên bạn dạng sắc và giữ gìn kiến trúc văn hóa truyền thống" sẽ nêu: “Quá trình thành phố hóa với véc tơ vận tốc tức thời nkhô cứng hao, hình liên lụy ko nhỏ tới không hề thiếu vùng ven đô, vùng nông thôn, dẫn tới sự tthường đổi về mặt xã hội, văn hóa truyền thống, lối sống với nông thôn nkhô cứng hao chóng tác động tới không hề thiếu vấn đề xây dựng. Nhiều khu cận không hề thiếu thành phố cải nhữngh và phát triển một không hề thiếuh tự phát. Khu vực nông thôn, kiến trúc ngày càng mất phiên bạn dạng sắc văn hóa truyền thống, pha tạp, ko quí tương thích với chình ảnh quan tự nhiên, kết cấu làng, xã và yêu cầu phòng, chống thiên tai, không hề thiếu giá trị kiến trúc văn hóa truyền thống chưa được quyên tâm kế thừa và cải nhữngh và phát triển”. Bởi vậy, Chỉ thị số 4/CT-TTg sẽ đưa ra không hề thiếu nhiệm vụ để “xây dựng nền kiến trúc Việt Nam tân tiến, đặm đà phiên bạn dạng sắc văn hóa truyền thống dân tộc, kế thừa và phát huy giá trị di sản kiến trúc văn hóa truyền thống, quí tương thích với điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế tài chính-xã hội, yêu cầu quốc phòng, yên thân và hội nhập quốc tế”.
Trong phạm vi Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ IX năm 2023 tung ra tại Yên Bái vào buổi tối cuối tuần qua, Hội KTS Việt Nam sẽ tổ chức Hội thảo “Sáng tạo kiến trúc-lan tỏa và hội nhập” thu hút sự tham gia của khá đông nhà quy hoạch, KTS bàn về vấn đề giữ văn hóa truyền thống phiên phiên bản địa, phiên phiên bản sắc văn hóa truyền thống của lũ dân tộc thiểu số trong hầu hết công trình kiến trúc new, nhất là hầu hết công trình kiến trúc thu hút du ngoạn.
Là một tỉnh vùng cao đang tăng nkhô hanh hao trở nên tân tiến phượt đồ tiêu dùngng chí, phượt văn hóa truyền thống những dân tộc, Yên Bái được diễn tả là địa phương vẫn sớm quyên tâm vấn đề quy hoạch kiến trúc, trong đó quan yếu bảo tồn những nét văn hóa truyền thống và kiến trúc đặc trưng của đồ tiêu dùngng bào những dân tộc của tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cho thấy thêm, việc tạo dựng những nét riêng lẻ trong mỗi đồ tiêu dùng án quy hoạch, trong từng công trình kiến trúc với phiên bạn dạng sắc vùng, miền trong giai đoạn hiện nay là 1 trong việc làm quan trọng, thêm phần vừa bảo tồn những giá trị lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống, dân tộc vừa tạo ra những thành phầm quy hoạch, kiến trúc với sức lan tỏa. Thời gian qua, công việc vận hành kiến trúc, quy hoạch xây dựng, quy hoạch thị trấn, quy hoạch khu hiệu suất cao vẫn được những cấp chính quyền địa phương, những sở, ban, ngành tỉnh Yên Bái quyên tâm sát sao; kiến trúc, quy hoạch ngày càng được tăng quý về quy mô, rất tốt, với trọng tâm, với chiều sâu, khác lạ là tại những địa phương trong tỉnh với nhiều dân tộc sinh sống như: Thị xã Nghĩa Lộ, những huyện: Văn Chấn, Mù Cang Chcửa ải, Trạm Tấu... Các quy hoạch, dự án khu phượt-nghỉ dưỡng vẫn với những kim chỉ nan nhất định mang ý nghĩa chất đặc trưng về phiên bạn dạng sắc, văn hóa truyền thống vùng, miền.
KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng, kiến trúc ko chỉ giản đơn là gạch, cát, đá, bê tông nhưng mà còn phcửa ải thể hiện tính nhân văn, mang trách nát nhiệm xã hội, là nghệ thuật xã hội lđó lại hạnh phúc cho loài người, quyên tâm tới lợi ích vậtng minh, mang đặc thù lan tỏa ra vậtng minh, tính thiết thực và vững chắc. Đặc biệt là ở phần đa vùng, miền mang vậtng bào dân tộc thiểu số sinh sống với những nét văn hóa truyền thống nhà bạn dạng địa rực rỡ, đừng để vậtng bào “thoát ly” nhà bạn dạng sắc của dân tộc mình; động viên, tương hỗ họ sống, giữ gìn chính ngôi nhà văn hóa truyền thống của tôi.
Để giữ gìn và phát huy phiên bạn dạng sắc văn hóa truyền thống dân tộc trong kiến trúc Việt Nam rất cần sự quyên tâm vào cuộc của cả khối hệ thống chính trị từ Trung ương tới địa phương, phần đa nhà vận hành, phần đa KTS và những người thực hành xây dựng. Cần sở hữu mẫu nhìn thấu đáo, nhân văn để những công trình kiến trúc đó thực sự vì lũ đàn, hướng tới lũ đàn.
